محمدحسین سعیدی‌راد در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایانا با اشاره به انجام پژوهش استفاده از فناوری تصویربرداری هوایی برای تشخیص بیماری زنگ زرد گندم؛ اظهار داشت: این تحقیق در دو مرحله آزمایشگاهی و میدانی انجام شد که نتایج آن نشان‌دهنده دقت بسیار بالای این روش است.
پژوهشگر مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان افزود: در مرحله نخست، نمونه‌های گندم در گلخانه به‌صورت مصنوعی آلوده و با دو دوربین مرئی (RGB) و طیفی تصویربرداری از آن‌ها انجام شد که نتایج نشان داد استفاده از دوربین مرئی برای تشخیص بیماری مناسب‌تر است.
وی ادامه داد: در مرحله دوم، با نصب دوربین‌ها روی پهپاد تصویربرداری در مزارع کشاورزان استان‌های خراسان رضوی و خوزستان انجام شد و داده‌ها با شبکه عصبی SVM مورد تحلیل قرار گرفت؛ این نتایج در مزارع خوزستان دقت ۹۹ درصد و در نیشابور ۹۸ درصد را در تشخیص بیماری نشان داد.
سعیدی راد با بیان این‌که در روش‌های سنتی کارشناس باید تمام نقاط مزرعه را بازدید کند؛ گفت: در این روش امکان ثبت دقیق موقعیت مکانی نقاط آلوده وجود ندارد و بنابراین معمولاً کل مزرعه سمپاشی می‌شود.
وی توضیح داد: اما در روش تصویربرداری هوایی، علاوه بر سرعت بالای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای هر هکتار در پیمایش، امکان ثبت موقعیت مکانی دقیق نقاط آلوده هم وجود داشته و می‌توان در قالب کشاورزی دقیق فقط همان بخش‌ها را سمپاشی کرد که این موضوع علاوه بر افزایش سرعت عمل، از مصرف بی‌رویه سم نیز جلوگیری می‌کند.
سعیدی‌راد ادامه داد: این سیستم می‌تواند تغییر رنگ برگ‌ها را در همان مراحل اولیه که کارشناس با چشم غیرمسلح قادر به تشخیص است، شناسایی کند و میزان آلودگی را با دقتی حدود ۹۸ درصد ارزیابی کند.
وی با اشاره به این‌که زنگ زرد گندم در برخی سال‌ها به‌دلیل شرایط آب و هوایی و رطوبت بالا به‌صورت اپیدمی بروز کرده و خسارت‌های سنگینی به بار می‌آورد؛ افزود: برای نمونه در سال ۱۳۷۲ حدود ۱۵ درصد از محصول گندم کشور، معادل یک و نیم میلیون تن، از بین رفت؛ همچنین در استان های غربی، شمال غربی، خوزستان و فارس، بر روی ارقام محلی حساس، تا ۷۳ درصد خسارت ثبت شده و آخرین اپیدمی گسترده نیز در سال ۱۳۸۵ در استان‌های شمال‌غربی رخ داد.
سعیدی راد ادامه داد: استفاده از فناوری‌های نوین علاوه بر کنترل سریع بیماری و کاهش مصرف سموم، به افزایش عملکرد، کاهش هزینه‌های تولید و حفاظت محیط‌زیست کمک می‌کند.
این پژوهشگر اظهار داشت: پروژه تصویربرداری هوایی تشخیص بیماری زنگ زرد گندم به‌صورت مشترک در مؤسسه تحقیقات فنی مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی و مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان انجام شده و نتایج آن در کنفرانس مکانیک ماشین‌های کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۴۰۳ ارائه و در نشریه مکانیک ماشین‌های کشاورزی دانشگاه شهرکرد چاپ شده است.
سعیدی‌راد با تأکید بر این‌که کار تحقیقاتی این فناوری به پایان رسیده و آماده واگذاری به بخش خصوصی است؛ گفت: در صورت سرمایه‌گذاری یا ورود کشاورزان عمده‌‌مالک، امکان بهره‌برداری در سطح مزارع بزرگ و توسعه تجاری آن وجود دارد.
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
